Հարցազրույց Գյումրու քաղաքապետարանի գլխավոր ճարտարապետ ՀԵՆՐԻԿ ԳԱՍՊԱՐՅԱՆԻ հետ:
— Պարոն Գասպարյան, քաղաքի կենտրոնական հատվածներում կան երկաթյա կոնստրուկցիաներով կիսակառույցներ: Հայտնի չէ, թե դրանց հետագա ճակատագիրն ինչ է լինելու, մինչդեռ քաղաքապետն ասել է, որ շինարարություն իրականացնելու համար քաղաքում համարյա չկան ազատ հողատարածքներ:
— Իրոք, քաղաքում նման շատ շինություններ կան ու տարբեր պատճառներով դրանք չեն կառուցապատվել: Պատճառներից մեկը, ըստ սեփականատերերի՝ ֆինանսական միջոցների ոչ բավարար լինելն է: Կան շենքեր, որ վեճի, քաշքշուկների առարկա են, այսինքն, մի քանի սեփականատեր ունի, ինչ-որ ժամանակ իրար հետ փորձել են մի բան անել, հետո ինչ-որ բան չեն կիսել, սկսել են վիճաբանել, ու շենքի կամ տարածքի ճակատագիրը չլուծված է մնացել: Կան տարածքներ, որ ժամանակին մասնավորեցվել են, բայց ոչ ծրագիր ունեն, ոչ նախագիծ, ոչ էլ ցանկություն՝ որևէ բան կառուցելու: Նշեմ, որ դատարանի դիմացի մայթին վեր խոյացող երկաթյա կոնստրուկցիայով տարածքի հարցը լուծվում է. Սոչիից Գյումրի ժամանած մեր հայրենակիցը, որը նաև «Դելֆինարիա» հիմնեց այստեղ, տարածքը գնել է, և որքանով գիտեմ, հյուրանոց է կառուցելու: Մյուս դեպքերի մասով ասեմ, որ վեց ամիսը մեկ անդրադառնում ենք, տերերի ու կառուցապատողների հետ համապատասխան բացատրական աշխատանքներ տանում:
— Վեց ամիսը մե՞կ, ու տարիներ շարունա՞կ… Այս դեպում՝ իմաստը՞…
— Իմաստը՞… Նախ, մենք չունենք այնպիսի լծակներ, որ ստիպենք…
— Իսկ հանրային գերակա շահը այս պարագայում չի՞ գործում:
— Հանրային գերակա շահի մասին օրենքն, անշուշտ, գործում է, բայց ոչ ամեն դեպքի համար: Եթե հանրային կարիքների համար լինի, այո, հնարավոր է, որ տվյալ տարածքը հետ վերցվի: Նկատի առեք, որ մենք չենք ասում՝ խլել, այլ փոխհատուցմամբ այն ետ գնել՝ նույնիսկ շուկայականից ավել արժեքով, եթե, իհարկե, հանրային պահանջարկ կա այդ տարածքներում…
— Քաղաքապետն ասում է, որ կառուցապատողը կա, բայց ազատ տարածք չկա: Սրանից առավել փաստա՞րկ:
— Հանրային գերակա շահ ճանաչվում է այն դեպքում, որ դա շատ խիստ անհրաժեշտ է համայնքի համար. ասենք՝ ճանապարհ է կառուցվում, ինչ-որ քաղաքաշինական նորմերի հետ է կապված, բայց Ձեր նշածների դեպքում մեկ այլ սուբյեկտի խնդիր է, այս դեպքում՝ կառուցապատողի: Մյուս դեպքում, եթե տարածքը հանրային է ճանաչվում և, ինչպես նշեցի, փոխհատուցմամբ կարելի է ետ գնել, ապա ֆինանսական միջոց է անհրաժեշտ: Իսկ այս դեպքում ստացվում է, որ մարդը տարիներ շարունակ ուզում է իր տարածքը վաճառել, պոտենցիալ գնորդ չկա, այս դեպքում պետությունը, տեղական իշխանությունը դառնում է գնորդ: Եթե մենք այդ միջոցները չունենք, իսկ ներդրող կա, ապա մենք միայն կարող ենք միջնորդել, մատնացույց անել այն տարածքները, որոնք օտարման ենթակա են:
— Փոխքաղաքապետը ասուլիս էր հրավիրել ու հայտարարել, որ այն տարածքները, որոնք սեփականատիրոջն են հանձնվել նախագծով, պայմանագրով, ու չեն կառուցապատվել, ժամկետներն էլ անցել են, ապա քաղաքը պատրաստ է գործիքներ կիրառել:
— Այո, մենք ցուցակագրել ենք, ունենք կազմած ցանկ, հիմնականում գլխավոր փողոցներում գտնվող տարածքներին է վերաբերում: Եվ ինչպես վերևում նշեցի՝ 6 ամիսը մեկ բացատրական աշխատանք ենք տանում, որ, եթե չեն պատրաստվում կառուցել, ապա գոնե օտարեն: Լավագույն դեպքում տուգանքներ են կիրառվում: Բայց, եթե այս հարցերը դարձնենք հանրային գերակայություն, ապա միայն դատական կարգով է հնարավոր ստիպել, որպեսզի կամ վաճառի, կամ… Եթե ժամկետում չեն տեղավորվում, տուգանք է կիրառվում, հետո էլի ժամկետ է տրվում, հետո էլի տուգանք է կիրառվում և այսպես շարունակ: Այստեղ օրենսդրական դաշտի բաց կա: ՏԻՄ-ն էլ ուրիշ լծակ չունի, մնում է դատական կարգով հարցը կարգավորելը. սեփականության իրավունք է, որը պաշտպանվում է Սահմանադրությամբ, ու հազար ու մի միջազգային համաձայնագրերով:
— Այդպիսի օրինակ է Տիգրան Մեծ փողոցի մայթը «զավթած» սեփականատերինը, որ մի քանի օր առաջ փողոցաշինարարն ուզում էր ասֆալտապատել, իսկ բնակիչները բողոքեցին, որ մայթին դրված մետաղյա օբյեկտը հեռացվի տարածքից:
— Այո: Մեկ տարի է՝ մենք դատական քաշքշուկների մեջ ենք: Մայթը հանրային է, իսկ վրայինը՝ սեփական: Այստեղ տեսեք ինչ բացթողում կա: Հիմա ի՞նչ անի ՏԻՄ-ը… Ասում ենք՝ սեփականաշնորհե՞լ ես, այ մարդ, վերցրա երկաթյա տաղավարը, տար ձեր տուն, քանի որ սեփական է, կամ, վերջիվերջո, վաճառի, միայն թե հողն ազատի: Իսկ սեփականատերը ոչինչ չի ուզում անել ու վերջ: Մինչդեռ այդ մետաղակույտը թե՛ քաղաքաշինական նորմերի խախտում է, թե՛ պատմամշակութային արձանի դիմացն է դրված, թե՛ այլոց իրավունքներն է խախտում՝ բնակիչների պատուհանների դիմաց է… Դատարանն էլ, զարմանալիորեն, մեկ անգամ ի օգուտ իրեն է որոշում կայացրել: Մեզ մնում է ըստ օրենքի ու կարգի, հերթով դատական ատյաններով գնալ: Որքանո՞վ արդարացի է մյուսների հանդեպ. բոլորին բացատրեցինք, հանեցին իրենց կրպակները, անգամ թույլտվություն ունեցողները, իսկ այս մեկը չի ուզում ու չի նահանջում:
— Պարոն Գասպարյան, Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու 25-30-ամյա ձգձգվող շինարարության ավարտ կա՞:
— Վերջնական ժամկետ որպես այդպիսին չկա, բայց քաղաքապետը դիմել էր կառավարությանը, որպեսզի ֆինանսական միջոցներ տրամադրվի՝ ավարտին հասցնելու համար:
— Եթե չեմ սխալվում, նախկին քաղաքապետ Վարդան Ղուկասյանն էր հանձն առել, բայց ոնց որ վերջը դեռ չի երևում:
— Չգիտեմ՝ կհասցնի, թե՝ ոչ, բայց համայնքապետարանը միանշանակ չի ընդունում, որ այդպես շարունակ ձգձգվի:
— Բոլորս լավ լուր առանք, բայց դեռ վստահ չենք, թե իրականում ինչ ընթացք կունենա. մեկը վերաբերում է «Բարեկամություն» այգում «Դիսնեյ Լենդի» կառուցմանը, որը գործարար Ռուբեն Վարդանյանը պիտի կառուցեր, իսկ մյուսը Սևյանի ակումբն էր…
— «Ավրորա» մրցանակաբաշխության շրջանակներում, երբ հոկտեմբերի 17-ին Ռուբեն Վարդանյանը ժամանի, ապա օրակարգի մեջ կա «Բարեկամություն» այգու հիմնադրման արարողակարգ: Դիմացի տարածքի բարեկարգումը կարագացնեն, որպեսզի պատրաստ լինենք: Ինչ վերաբերում է Սևյանի ակումբին, ապա այն, ինչպես և նշվել էր, «Բալետ 20/21» կազմակերպությանն է տրվել՝ խորեոգրաֆ Ռուդոլֆ Խառատյանին, և իրենք պատրաստվում են այնտեղ մշակութային կենտրոն կառուցել: Հարցն այս պահին քաղաքաշինական կոմիտեում է՝ հողատարածքի հատկացման, նախագծի և այլ հարցերով:
— Երևի արդեն հազարմեկերորդ անգամ անդրադառնամ Տեքստիլի հանրակացարանի կիսախարխուլ շենքին: Հիմա ի՞նչ, այն որպես երկրաշարժի «հուշարձա՞ն» է մնալու…
— Չէ, միանշանակ քանդվելու է: Խնդիր կա երեք բնակչի հետ կապված, դատական կարգ է տրված, նրանց կվտարեն, իսկ շենքը, հաստատ, այդպես չի մնա:
— Պարոն Գասպարյան, իսկ թատրոնի տարածքը, Շախմատի դպրոցի դիմացի հատվածը կբարեկարգվի՞: Չէ՞ որ թատրոնը Գյումրիի մշակութային բրենդն է ու հաճելի կլիներ, որ այդ տարածքը բարեկարգ տեսք ունենար:
— Շախմատի դպրոցի դիմացի բազմաթիվ տաղավարներ ելնելու են: Ծրագիր ունենք, որ թատրոնի տարածքի սալահատակները փոխենք, ուղղակի այս ընթացիկ ծրագրերի ֆորմատում այն չէր տեղավորվում: Գլխավոր փողոցները երբ կարգի բերեցինք, կսկսենք մնացյալ տարածքներում: ՎԶԵԲ-ի 3 փուլային ծրագիրը ավարտենք, նոր միայն…
— ՀՀ կառավարության որոշմամբ՝ փողոցաշինական ծրագրեր իրականացնելու համար Գյումրուն՝ 2020թ—ին հատկացվելու է 9,2 մլրդ դրամ: 2020-ին փողոցաշինությունը երկրորդական փողոցների՞ն է հասնելու:
— Անկեղծ ասած, այդ հարցը դեռ քաղաքապետի հետ չենք քննարկել:
Ս.ՄԵԽԱԿՅԱՆ