Հարցազրույց գյումրեցի երիտասարդ ստեղծագործող՝ բանաստեղծ, երաժիշտ ՆԱՐԵԿ ՀԱԿՈԲՅԱՆԻ (բեմական անունը՝ Narek Cosmos) հետ, որն արդեն հասցրել է մեծաթիվ հետևորդներ և իր ստեղծագործությունների երկրպագուներ ունենալ:
— Նարեկ, ուզեմ, թե չուզեմ, պիտի նախ հարցնեմ` ինչո՞ւ Cosmos…
— Իրականում բարդ է այդ հարցին պատասխանելը. հունարեն cosmos նշանակում է կարգ ու կանոն, իսկ ես ավելի շուտ քաոս եմ, քան cosmos…
— Կարելի է ենթադրել, որ այդ անունը քեզ «կպցնելով», ուզեցել ես զսպաշապի՞կ հագնել…
— Երևի ճիշտ եք:
— Որտեղի՞ց ու ե՞րբ սկսվեց քո ստեղծագործ ոգու քաոսը:
— Վաղ տարիքից: Ջութակի էի գնում, 13-14 տարեկան էի, բայց մի օր ծնողներիցս էլեկտրոկիթառ խնդրեցի: Ինձ հասկացան, նույն օրն էլ ստացա իմ կիթառը: Ինքնուրույն սովորեցի, և արդեն մի քանի ամսից կիթառ էի նվագում:
— Ծնողներդ, որ քեզ հասկացել են ու արձագանքել քո խնդրանքին, ենթադրում եմ, նույնպես արվեստի բնագավառից են:
— Հայրս երաժիշտ է, թմբուկ է նվագել, իսկ մայրս ուսուցչուհի է՝ բանասեր:
— Ասել է թե՝ լրիվ գենետիկա է. հիմա դու և՛ երաժիշտ ես, և՛ բանաստեղծ:
— Պոետա-երգահանական հիբրիդ եմ ստացվել:
— Բանաստեղծություններ գրելն է՞լ է այդ ժամանակվանից սկսվել:
— Սկսեցի նվագել, ակորդների վրա ինչ-որ բառեր էին ստացվում, սկսեցի գրառել… Դրանք ես երգ չէի համարում, մանավանդ, մայրս ասում էր, թե ես ինչ-որ տեղ կարդացած տողեր եմ վերարտադրում: Հետո սկսեցի գրել այն, ինչ զգում էի ու չէի էլ հասկանում, որ ստեղծագործում եմ: 15 տարեկան էի, երբ 12 երգով ալբոմ ունեցա: Մենք «The Brother Hood» («ախպերություն») քառյակ էինք ստեղծել: Հավաքվել էինք տարբեր տեղերից՝ թիրախ ընտրելով Գյումրին: Հեղինակային երգերով ներկայանալը բավականին պատասխանատու քայլ է ու ռիսկային, սակայն նվագում էինք այնպես, ինչպես զգում և ուզում էինք:
— Անկախ այն բանից, որ թիրախ ընտրել էիք Գյումրին, ովքե՞ր էին ձեր ունկնդիրը:
— Խառը, տարբեր: Բայց հետո մենք ֆիքսվեցինք 14-20 տարեկանների ուղղությամբ և ստացվեց այնպես, որ մեզ հիմնականում աղջիկները սկսեցին լսել:
— Մենք որքան էլ փորձել ենք շատ երիտասարդ ստեղծագործողների ներկայացնել մեր ընթերցողներին, կներեք, բայց ձեր խմբի մասին չէինք լսել…
— Այո, չեմ բացառում… Մենք բարեգործական համերգներ էինք տալիս, իսկ վաստակած գումարը փոխանցեցինք SOS սուր-երգիծական նախաձեռնությանը: Ռիժկովի ճեմափողոցում էինք նվագում, և մենք ասես այդկերպ մաքրում էինք մեր հոգիները… 6-7 բարեգործական համերգներ ստացվեցին: Մինչև հիմա կտրոնները կան պահպանված: Հետո կասկածամիտներն իրենց չափորոշիչներով խայտառակ գնահատական շրջանառեցին, թե իբր մենք անապահով ընտանիքների անունի տակ փող ենք աշխատում:
— Ովքե՞ր էին այդ կասկածամիտները… Միգուցե ձեր բենդին նախանձողնե՞րն էին:
— Հնարավոր է… Պրոգրեսի համար միշտ հրող ուժեր են պետք և միգուցե դա նաև խթան էր մեզ համար՝ ավելի առաջ գնալու: Հայաստանում խեցգետնի մենթալիտետ է աշխատում. երբ խեցգետինն ուզում է ակվարիումից դուրս գալ՝ օդ շնչել, իսկ մյուսները նրան ներքև են քաշում:
— Հիմա «Ջրաներկ» բենդից եմ քեզ ճանաչում: «Ֆեյսբուքում» տեսա, «Յութուբում» լսեցի, բավականին լավն էր թե՛ երգը, թե՛ հոլովակը, ինչը հաճելիորեն զարմացրել է:
— «Ջրաներկ» բենդը ևս Գյումրիից է: Մեր առաքելությունն էր՝ նոր երաժշտություն տալը: Այս բենդի պարագայում արդեն այնպես ստացվեց, որ մեր երգերի բառերը հանդիսատեսը մեզանից շատ է երգում համերգներին: Բենդը ստեղծվել է 2018թ-ին: Ես, Վիկտորիա Գասպարյանը և Մայք Վերմեյը, որը շուտով Հնդկաստան է մեկնում: Նա շատ լավ կոմպոզիտոր է, Գերմանիայում է սովորել, ապրում էր Հայաստանում: Եվ մենք իր հետ ժամանակավոր դադարեցնում ենք մեր գործունեությունը: Բայց մենք ակուստիկ համերգներ կունենանք, նայած պրոյեկտի, նայած ունկնդրի համար՝ տարբեր մոտեցմամբ:
— «Ջրաներկի» ոճը կբացատրե՞ս…
— Ես կասեի՝ արտ-ռոք, բայց շատերն ասում են, թե մերն ուրիշ ոճ է: Բայց ըստ իս, հին ու նոր դպրոցների համադրում է: Երևանում ևս շատ լավ ընդունվեց մեր երգերը: Պատմեցին, որ կանգառներից մեկի վրա մեր երգի բառերն են գրած եղել, հետո «քավըրներ» են անում՝ մեզ ուղարկում: Սա շատ ուրախալի է, երբ լսում են քո երգերը, կրկնում քո հետ միասին, կամ՝ փորձում իմպրովիզներով ներկայանալ:
— Կարծում եմ, մեծամասնությունը լսում է հիմնականում այն երգերը, որոնք հեշտ են ընկալվում, հեշտ են արտաբերվում, հեշտ են հիշվում: Ի՞նչ կասես. արդյո՞ք պետք են խոհափիլիսոփայական բառերով երգեր, թե՞, այդուամենայնիվ, պրիմիտիվ հանգավորումներով տողերն են ավելի նախընտրելի:
— Ինչպես ամբողջ աշխարհի, այնպես էլ Հայաստանի 70 տոկոս մարդիկ համարվում են հեշտ երաժշտություն ունկնդրողներ: Իսկ 30 տոկոսը լսում է այն երաժշտությունը, որն, օրինակ, մենք ենք տալիս: Հայաստանում ինչ-որ կա, թող մեծամտություն չդիտարկվի, բայց գաղջ մթնոլորտ է, կրկնվող բառեր, երաժշտություն, ակորդ… Երբ օտարված ես լինում փափկասուն կոնտենտից, դժվար է ընկալելի լինելը: Իմ արտադրած կոնտենտը իմ հոգուց եկածն է, և իմ սպասելիքները բոլորովին 10 միլիոնանոց արձագանքը չէ: Ամբողջ աշխարհում եղել են խմբեր, որոնք հասկացված չեն եղել իրենց ժամանակի մեջ՝ «Լեդ Զեպպելին», «Ռոլինգ Սթոունս» և այլն: Հասկացված էր «Բիթլզը», բայց կարող է հիմա այն չընկալվեր:
— Իմ կարծիքով, «Բիթլզն» ավելի հայտնի ու ընկալելի դարձավ, երբ այլ ազգերից ֆոլկ վերցրեցին, օրինակ, Հնդկաստանից սիթառան վերցրեցին, այլազգի հնչյուններ օգտագործեցին…
— Այ, Դուք իմ սիրելի թեմային անդրադարձաք. այո, բիթլները գնացին Հնդկաստան ու տեսան, որ աշխարհում գոյություն ունի արևելյան և արևմտյան մշակույթ, և վերջինս շատ ժամանակ ծնկում է արևելյանի դեմ: Արևելյան մշակույթը լրիվ ուրիշ է. եթե արևմտյան հասարակությունը գիտության հիստերիկ նոպայով, ճեղքելով, ուզում է հասնել կատարելության, արևելյան մշակույթը թելակերպ՝ մեկ գծով հասնում է կատարելության:
— Քեզ հայկական երաժշտական աշխարհի մեծերից նկատե՞լ են:
— Առիթ է եղել հանդիպելու Հախվերդյանի հետ, Ֆորշի հետ: Վահագն Ռաշն իմ լավ ընկերներից է: Ի դեպ, նրա հետ նախագիծ ունենք, բայց փակագծեր առայժմ չեմ բացի:
— «Ջրաներկին» վերադառնալով՝ նաև հասցրել էիք ճաշակով տեսահոլովակ ունենալ…
— Շուտով «Ջրաներկը» տեսահոլովակ կունենա «Կարոտ» երգով, որին շատերն են սպասում: Այս պահին այդ երգը «Յութուբում» հասանելի չէ: Պետք է շնորհակալություն հայտնեմ Ռուբեն Մխիթարյանին, որ օգնեց, հնարավորություն ստեղծվեց բարձրակարգ ձայնագրություն ունենալու համար:
— Նարեկ, եթե բարեգործական համերգներ եք տալիս, վաստակած գումարները փոխանցում բարի նպատակների, ապա որտեղի՞ց գումար, որպեսզի նման մակարդակով տեսահոլովակներ ու երաժշտություն ձայնագրեք: Թե՞, ընկերներով անում եք, իսկ հայտնիությունն ապահովում են սոցիալական ցանցերը, որոնք, չեմ կարծում, որ ֆինանսաբեր են, բացառությամբ «Յութուբի»:
— «Յութուբով» կարծես արդեն հնարավոր է: Սակայն մենք երգեր չենք գցում, որ փող աշխատենք: Ասեմ, որ ինձ համար շատ ուրախալի էր, որ Երևանի ընկերներս պատմեցին, թե հայտնի ռադիոկայանով հնչել են «Ջրաներկի» երգերը, ազդարարել էին մեր համերգների ժամերը, որոնք հայտնի փաբերում են կայանալու:
— Միայն փաբերո՞ւմ:
— Ես գտնում եմ, որ ամեն քաղաք պետք է ունենա իր «գժերի, խենթերի» հավաքավայրը: Երևանում դրանք շատ են: Գյումրիում ուժեղ տիզերական հոսք կա. այստեղ ամեն ինչ կա, ի վերջո, այս քաղաքը Գյուրջիև է ունեցել, Մհեր Մկրտչյան, Համասյան… Ճիշտ է այստեղ հանդիսատեսը բարդույթավորված է, բայց միշտ կան կարծրատիպեր կոտրողներ, հոգուց ժպտացողներ, լույս արձակողներ:
— Ի՞նչ կասես, մենք քո նման երիտասարդներ շա՞տ ունենք:
— Իմ նման չեն, ամենքն իր նման է, յուրովի: Միայն թե Գյումրիում պատերը շատ են. եթե աշխարհում հայտնի են՝ շախմատի պատ, ֆուտբոլի պատ, Բեռլինի պատ, չինական պատ, «Փինկ Ֆլոյդի» պատ, ապա Գյումրիում մենք ունենք կարծրատիպային պատ: Ու այդ պատը ջարդելու համար դու քեզ էլ ես ցավեցնում: Բայց դա շատ հետաքրքիր է, ինտրիգային:
